สารแห่งความสุข คือ อะไร?

Medmayom

ภาวะต่างๆ ทั้งทางร่างกายและอารมณ์ ของคนเรานั้นส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการ หลั่งสารเคมีในสมอง และสารสื่อ ประสาทในสมองหลากหลายชนิด และ หนึ่งในนั้น คือสารกลุ่ม “เอ็นโดฟิน” (Endorphins) หรือที่เรียกกันว่า “สารแห่งความสุข” นั่นเอง เป็นสารเคมี จำพวกเดียวกับฝิ่น (Opium) แต่ผลิต ขึ้นเองได้ในร่างกายมนุษย์ จากต่อมใต้ สมอง (Pituitary gland) ที่อยู่ติดกับ ส่วนล่างของสมองส่วนไฮโปทาลามัส

เนื่องจากเป็นสารเคมีจำพวกเดียวกับฝิ่น จึงมีฤทธิ์บรรเทาอาการปวดเหมือน“ยาแก้ ปวดแบบธรรมชาติ” ทำให้เรารู้สึกสุข สบายขึ้น ซึ่งที่มาของคำว่า เอ็นโดฟิน หรือ Endorphins ก็มาจากคำ Endo- genous Morphine หมายถึงสาร มอร์ฟีนที่ถูกผลิตขึ้นภายในร่างกายตาม ธรรมชาติ โดยไม่ก่อให้เกิดการเสพติด นั่นเอง เมื่อคนเราอยู่ในสภาวะที่มีความสุขไม่ว่า จะเป็นการจินตนาการ หรือจากประสาท สัมผัสทั้ง 5 เช่น การเล่นคลอเคลียกับ ทารกน้อย การฟังดนตรีเพราะๆ การอ่าน หนังสือที่ถูกใจ การดูหนังสนุกสุดเพลิด- เพลิน หรือตลกกับอะไรสักอย่างแบบสุดๆ การได้กินอาหารอร่อยๆ การออกกำลัง กายหนัก และนานจนเหนื่อยได้ที่ การทำ สมาธิ แม้กระทั่งระหว่างที่คุณกำลังมี ความรัก มีความอบอุ่นหัวใจ ตลอดจน การร่วมรักและถึงจุดสุดยอด เหล่านี้ล้วน เป็นการกระตุ้นให้สมองหลั่งสารเอ็นโด- ฟินออกมา สังเกตได้ว่าหลังออกกำลังกาย หนักจนเหนื่อยสุดๆ หรือหลังจากถึงจุด สุดยอดแห่งการร่วมรัก จะรู้สึกเบาสบาย เป็นสุขสงบ ซึ่งช่วยให้นอนหลับได้ลึกอีก ต่างหาก

โดยกลไกของสารเอ็นโดฟินที่หลั่งออกมา นี้จะไปจับกับตัวรับ (Receptor) ชนิด Opioid ในสมอง ทำให้เกิดการหลั่ง ของสารโดปามีน (สารสื่อประสาทสมอง อีกชนิดหนึ่ง) มากขึ้น มีผลต่อร่างกายอีก มากมาย เช่น ช่วยลดความเครียด บรรเทาความเจ็บปวด นอนหลับ ระบบ ไหลเวียนโลหิต ระบบหายใจ ระบบ ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย ที่สำคัญ สารเอ็นโดฟินยังส่งเสริมการทำงานของ ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้มีประ- สิทธิภาพมากขึ้น อีกทั้งยังไปกดการ- ทำงานของฮอร์โมนที่หลั่งออกมาใน ภาวะเครียดอย่างอะดรีนาลีน ช่วยทำ ให้คลายเครียด ลดการเกร็งของกล้าม- เนื้อและเนื้อเยื่อต่างๆ ผ่อนคลายมากขึ้น ทำให้อาการปวดบรรเทาลง และมีผล ทำให้หลอดเลือดขยายตัวดีขึ้น เม็ดเลือด ขาวจึงเดินทางเข้าไปฆ่าเชื้อโรค หรือสิ่ง แปลกปลอมได้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ช่วยลดโอกาสการเจ็บป่วย อย่างไรก็ตามนอกจากพบว่าเอ็นโดฟิน สามารถผลิตได้เองในร่างกายเราแล้วยัง พบในอาหารบางชนิดด้วย เช่น ช็อกโก- แลตและพริก เป็นต้น จึงไม่แปลกว่า ทำไมเราถึงมีความสุขเวลาได้ลิ้มชิมรส ช็อกโกแลตนั่นเอง

สรุปว่าสารเอ็นโดฟินให้คุณกับร่างกายเรามหาศาล จึงอย่าลืมที่จะดูแลตัวเองและทำกิจกรรมที่ช่วยให้ สารเอ็นโดฟินหลั่งออกมาอย่างสม่ำเสมอ เช่น ออกกำลังกาย หรือนั่งสมาธิ ก็ช่วยให้มีสุขภาพดีได้ง่ายๆ

ข้อมูลอ้างอิง:
-	Melissa Conrad Stoppler, MD. Endorphins: Natural Pain and Stress Fighters .[ออนไลน์]. เข้าถึงได้ จาก: http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=55001
-	Exercise and Endorphins. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.naturaltherapypages.com.au/ article/Exercise_Endorphins
-	Endorphins. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://wik.ed.uiuc.edu/index.php/Endorphins

dgb

ขอบคุณมากครับ