ทรงกลมฟ้า ประโยชน์ที่ทำให้เกิด วัน เดือน ปี และจักราศี

nokky

สวัสดีครับเพื่อนๆ ดวงดาวบนท้องฟ้ายามค่ำคืนช่างสวยจริงๆ เลยนะครับ ให้ความสวยงาม ให้คิดถึงใครบางคนเวลาเหงา ให้ทั้งประโยชน์มาตั้งแต่อดีต คนสมัยก่อนก็เก่งจริงๆ ครับ จับเรื่องราวบนท้องฟ้ามากำหนดเป็น วัน เดือน ปี เป็นราศี และแบ่งเป็นฤดูกาล แต่การที่เราจะแบ่งให้เป็นอย่างนั้นได้ก็เพราะเรามีทรงกลมสมมติขึ้น ซึ่งใช้มาตั้งแต่อดีต เรามาทำความรู้จักกับวงกลมที่ว่ากันดีกว่าครับ

ทรงกลมฟ้า (Celestial sphere) หมายถึง ทรงกลมสมมติขนาดใหญ่ ที่มีรัศมีอนันต์ โดยมีโลกอยู่ที่จุดศูนย์กลาง  มนุษย์ในอดีตจินตนาการว่า โลกถูกห่อหุ้มด้วยทรงกลมฟ้า ซึ่งประดับด้วยดาวฤกษ์ (Star) และเข้าใจว่า ดาวฤกษ์เหล่านี้อยู่ห่างจากโลกด้วยระยะทางเท่ากัน เท่ากับรัศมีของทรงกลมฟ้า ทรงกลมฟ้าหมุนรอบโลก 1 รอบ ใช้เวลา 1 วัน  ทำให้เรามองเห็นดาวฤกษ์เคลื่อนที่ไปตามทรงกลมท้องฟ้าด้วยอัตรา 15 องศาต่อชั่วโมง (360°/24 ชั่วโมง = 15°) ครบ 24 ชั่วโมงก็เป็น 1 วันพอดี

สุริยวิถี หรือ อีคลิปติก (ecliptic) ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่บนท้องฟ้าตามแนวสุริยวิถี กลุ่มดาว 12 กลุ่มที่อยู่ตามแนวสุริยวิถีเรียกว่า จักราศี  (Zodiac) ในแต่ละเดือน (30 วัน) ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่านหน้าจักราศี ซึ่งเป็นกลุ่มดาวประจำเดือน ยกตัวอย่าง ในเดือนกันยายน ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่านหน้ากลุ่มดาวหญิงสาวหรือราศีกันย์ โดยใช้เวลาแต่ละช่วงผ่านจักราศีกินเวลาราศีละ 30 วัน  ดังนั้น ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่านจักราศีทั้งสิบสองจึงใช้ระยะเวลา 1 ปี ด้วยเหตุนี้หนึ่งปีจึงมี 12 เดือน (360°/12 เดือน = 30 วัน)

มนุษย์สังเกตเห็น ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์​ และดาวสว่างห้าดวงที่มองเห็นด้วยตาเปล่า ได้แก่ ดาวอังคาร ดาวพุธ ดาวพฤหัสบดี ดาวศุกร์ และดาวเสาร์ เคลื่อนที่ในแนวจักราศี ด้วยทิศทางและอัตราเร็วไม่คงที่  จึงเรียกดาวทั้งเจ็ดดวงนี้ว่า ดาวเคราะห์ (Planet) ซึ่งเป็นชื่อของวันทั้งเจ็ดในสัปดาห์  เราจะเห็นได้ว่า การที่มนุษย์เฝ้าสังเกตการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดาวฤกษ์ และดาวเคราะห์ ในทรงกลมท้องฟ้า นำไปสู่การกำหนดเวลาในนาฬิกาและปฏิทิน ซึ่งถือได้ว่าเป็นภูมิปัญญาของมนุษย์มาแต่โบราณ  อย่างไรก็ตามการศึกษาเรื่องทรงกลมท้องฟ้าไม่ใช่เป็นการศึกษาเรื่องในอดีต แต่เป็นการศึกษาข้อเท็จจริงในปัจจุบัน ซึ่งต้องอาศัยมุมมองทั้งสองอย่างคือ มุมมองจากโลกซึ่งมองเห็นทรงกลมฟ้าเคลื่อนที่รอบโลก และมุมมองจากอวกาศซึ่งโลกหมุนรอบตัวเองและโคจรรอบดวงอาทิตย์ภาพนี้เป็นการแบ่งเป็น 4 ฤดูกาล
เรื่องราวของเรื่องนี้คงจะทำให้เพื่อนๆ เข้าใจประโยชน์ของวงกลมฟ้า ที่ทำให้คนในอดีตกำหนด วัน เดือน ปี และราศีต่างๆพอสมควร  ในเรื่องถัดไปจะนำเสนอเรื่องของจักราศีให้เข้าใจเพิ่มมากขึ้น  ใครที่ชื่นชอบและอยากทบทวนความรู้ก็เข้าไปอ่านต่อได้ที่ จักราศี (Zodiac) ลิ้งค์ http://board.postjung.com/664045.html แล้วพบกันใหม่ครับ...mata