อะไรทำให้เรามี "เม็ดเลือดขาวต่ำ"

vagon

อะไรทำให้เรามี "เม็ดเลือดขาวต่ำ"

เรื่องที่แล้วเล่าถึงสาเหตุที่ "เม็ดเลือดขาวสูง" มาเรื่องนี้ก็ต้อง "เม็ดเลือดขาวต่ำ" ใช่ไหมครับ จะได้เข้าใจกันอย่างครบถ้วน

ใครก็ตาม หากได้รับการตรวจเลือด เช่น ตรวจสุขภาพประจำปี แล้วทราบผลว่า เม็ดเลือดขาวต่ำ


สิ่งแรกที่คุณต้องทำคือ "ทำใจ" ทำใจให้เย็นๆ ก่อนเช่นกันครับ เพราะมีสาเหตุมากมาย ที่ทำให้เม็ดเลือดขาวของคุณต่ำ ตั้งแต่ไม่มีอะไรผิดปกติมากมาย กระทั่งคุณเป็นโรคร้ายของไขกระดูก (ซึ่งเป็นแหล่งสร้างเม็ดเลือดขาว) ดังนั้นควรตั้งสติให้ดี อย่าเพิ่งตกอกตกใจ อ่านเรื่อวที่ผมจะเล่านี้ก่อน แล้วคุณจะพอได้ไอเดียครับ

ก่อนอื่นต้องรู้ก่อนว่า เม็ดเลือดขาวของคนเรา โดยทั่วไปแล้วจะมีประมาณ 5,000-10,000 เซลล์ต่อซีซี มีอยู่หลายชนิด แต่ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นชนิดที่เรียกว่า Neutroplil หรือ Polymorphonuclear cell (PMN) ซึ่งจะมีประมาณ 60-70% ของเม็ดเลือดขาวทั้งหมด บางภาวะอาจทำให้เม็ดเลือดขาวสูงขึ้น บางภาวะอาจทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำลง

โดยทั่วไปแล้ว ภาวะที่พบบ่อยที่สุด ที่เป็นสาเหตุทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำคือ ภาวะการติดเชื้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการติดเชื้อไวรัส อาจเป็นหวัด คออักเสบ ตับอักเสบ ไข้ไทฟอยด์ หรือแม้กระทั่งไข้เลือดออก ก็ทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำได้ แต่ภาวะเหล่านี้หากการติดเชื้อดีขึ้นแล้ว เม็ดเลือดขาวก็จะสูงขึ้นเป็นปกติได้เอง

การถูกทำลายของเม็ดเลือดขาวโดยภาวะต่างๆ ก็เป็นอีกภาวะหนึ่งที่เกิดขึ้นได้ เช่น การที่มีม้ามโตมากๆ อาจทำให้เกิดการกินเม็ดเลือดขาวขึ้นมา ทำให้ปริมาณลดลงได้ โดยทั่วไปม้ามโต อาจจะเกิดจากการที่เป็นโรคตับแข็ง (จากการดื่มเหล้า หรือมีเชื้อไวรัสตับอักเสบก็เป็นได้) หรือเป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย ซึ่งตับแข็งหรือธาลัสซีเมีย ไม่สามารถแก้ที่ต้นเหตุได้ ทำได้แค่การรักษาแบบประคับประคอง หากเม็ดเลือดขาวต่ำมากๆ จนเกิดปัญหาคือ การติดเชื้อบ่อย ทางออกคือต้องผ่าตัดเอาม้ามทิ้ง จุ๊...จุ๊...อย่าเพิ่งตกใจ ในผู้ใหญ่ "ม้าม" ไม่ค่อยมีบทบาทสำคัญเท่าไหร่ต่อร่างกาย การสร้างเม็ดเลือดและระบบภูมิต้านทานของเรา ซึ่งเป็นหน้าที่ของม้าม สามารถใช้ต่อมน้ำเหลืองทดแทนได้ (อ่านรายละเอียดต่อได้ในเรื่อง "ม้ามโต")

เม็ดเลือดขาวของเรา อาจถูกทำลายจากระบบภูมิต้านทานของตัวเราเองผิดปกติ เรียกว่า Autoimmune Disease คือร่างกายจำเม็ดเลือดตัวเองไม่ได้ จนสร้างภูมิต้านทานมาทำลาย ส่วนใหญ่แล้วจะพบในผู้หญิงอายุน้อย กลุ่มเดียวกับที่เป็นโรคเอสแอลอี (Systemic Lupus Erythematosus , SLE) รักษาโดยการใช้ยากดภูมิต้านทาน ซึ่งเป็นสเตียรอยด์หรือยาในกลุ่มอื่นๆ

การขาดสารอาหาร ก็เป็นอีกภาวะหนึ่งที่ทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำ การขาดวิตามินบี 12 อย่างรุนแรง ก็สามารถทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำได้ อาหารที่มีวิตามินบี 12 สูง คือ เนื้อสัตว์ น้ำปลา ผักใบเขียว ข้าวซ้อมมือ เม็ดเลือดขาวที่เกิดจากภาวะนี้จะมีจำนวนกลีบ (Lobe) มากกว่าปกติ อย่างไรก็ตามในบ้านเราไม่ค่อยมีปัญหานี้แล้ว เนื่องจากทุกคนใส่น้ำปลาในอาหารทุกมื้ออยู่แล้ว

ภาวะที่รุนแรงที่สุด ในกรณีที่เป็นสาเหตุทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำในกระแสเลือด คือ การเป็นโรคของไขกระดูก ซึ่งอาจเกิดจากไขกระดูกผิดปกติ ไขกระดูกไม่ทำงาน ไม่สามารถสร้างเม็ดเลือดบางชนิด หรือสร้างได้แต่ไม่สมบูรณ์ เช่น ภาวะที่เรียกว่า Myelodysplatic Syndrome หรือการเป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว บางครั้งก็ทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำได้เช่นกัน (โดยทั่วไปมะเร็งเม็ดเลือดขาว อาจจะทำให้เม็ดเลือดขาวสูงกว่าปกติ)

จะเห็นว่า การตรวจพบเม็ดเลือดขาวต่ำ เป็นภาวะที่พบปลายเหตุ ดังนั้น ต้องหาสาเหตุว่าอะไรทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำ และรักษาที่สาเหตุบางอย่างก็หายเองได้ บางอย่างรักษาแบบประคับประคอง บางอย่างต้องผ่าตัด และบางอย่างต้องใช้เคมีบำบัด แต่อย่าเพิ่งตกอกตกใจ เพราะสาเหตุส่วนใหญ่ของเม็ดเลือดขาวต่ำ เกิดจากโรคติดเชื้อ และสามารถฟื้นกลับคืนได้เป็นปกติ ในระยะเวลาอันสั้น

สำหรับการปฏิบัติตัวเมื่อมีปัญหานี้คือ ระวังเรื่องการติดเชื้อ เนื่องจากเม็ดเลือดขาวทำหน้าที่ในการกำจัดเชื้อโรค หากมีจำนวนต่ำลงมาก ต้องระวังเรื่องการติดเชื้อ ซึ่งอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ ข้อแนะนำคือ ควรหลีกเลี่ยงที่ชุมชน อยู่ห่างๆ คนมีไข้หรือไม่สบาย เช่น ไอ จาม อาหารการกินจะต้องสะอาด ผ่านการฆ่าเชื้อด้วยความร้อน อย่ารับประทานอาหารที่ไม่สุก ควรหลีกเลี่ยงอาหารทะเล เนื่องจากทำให้เกิดปัญหาการติดเชื้อทางเดินอาหารได้บ่อย

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
http://www.hemophiliathai.com/2011/10/blog-post_24.html